Energiegemeenschappen

Burgerenergiecoöperaties hebben meer dan een kwart eeuw ervaring als energiegemeenschappen in Vlaanderen.  

REScoops voldoen aan beide Europese definities van energy communities. Dat is niet verwonderlijk want burgercoöperaties zoals Ecopower en BeauVent stonden er model voor. 

In de aanloop van de klimaatakkoorden van Parijs in 2015 besefte Europa dat de noodzakelijke energietransitie pas kon slagen als ook de burgers massaal meededen. Met het definiëren van energiegemeenschappen geeft Europa de burger een centrale plaats in de energietransitie, waarin burgers eigenaarschap opnemen ook van hun energiefactuur en actief participeren in de energiemarkt, niet langer als individuele consumenten maar als verenigde prosumenten. Clean energy for all Europeans, Leave no one behind.

Gelijk speelveld : Europa wil naast de autoweg als bestaande regelgeving voor bedrijven, ook een regelgevend fietspad voor burgerinitiatieven. Zodat de fietsers niet langer tussen de vrachtwagens moeten rijden om toegang te krijgen tot de hernieuwbare energiebronnen, de subsidiekanalen en de energiemarkt.

In Nederland staan ze al een stap verder en brengen het zo : klassiek was de energiemarkt een spel tussen overheid en bedrijven met burgers als passieve consumenten in de tribune. Europa geeft burgers nu een actieve rol op het veld als prosumenten en kent hen een eigen speelveld toe : de energiegemeenschappen. Het Nederlands klimaatakkoord van 2019 voorziet voor wind- en zonprojecten op land in een verplicht participatieplan op maat van de lokale gemeenschap als voorwaarde voor indienen vergunningsaanvraag (tot 50% burgerparticipatie). 

In 2020 deed REScoop een verzoek aan het Vlaams parlement om een gelijkaardig initiatief te nemen als in Nederland. Zo verkrijgen de vele gemeente- en provincieraadsbesluiten met regelgeving rond draagvlak voor hernieuwbare energieprojecten op hun grondgebied eindelijk afdwingbaarheid. Dat is conform artikel 714 van het burgerlijk wetboek, de europese directieven rond energiegemeenchappen en de logica zelf mbt maatschappelijk verantwoord ondernemen met hernieuwbare energiebronnen. We moeten echter vaststellen dat de focus van Vlaanderen minder ligt op het speelveld (burgerinitiatieven) maar veeleer op de middencirkel (industrieterreinen), terwijl Europa de burger duidelijk centraal stelt in energiegemeenschappen…